Εθελοντής ή θεατής; | Συνάντηση με την εθελοντική ομάδα πυροσβεστών Σ.Ε.Δ.Μ. στο Μαραθώνα
Λίγες μέρες πριν ξεσπάσει η μεγάλη πυρκαγιά η οποία ξεκίνησε από τον Βαρνάβα και κατέληξε στο Χαλάνδρι καίγοντας περίπου 100.000 στρέμματα δάσους, δεκάδες σπίτια και στερώντας τη ζωή από μία γυναίκα επισκεφτήκαμε το Σωματείο Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Μαραθώνα (Σ.Ε.Δ.Μ.) για μια συζήτηση που δυστυχώς αποδείχθηκε με τον χειρότερο τρόπο πιο επίκαιρη από ποτέ, αναδεικνύοντας τη σημασία και την αναγκαιότητα των εθελοντών δασοπυροσβεστών.
Στο σταθμό μας υποδέχθηκαν αρκετοί εθελοντές και ο διοικητής του ΣΕΔΜ με τους οποίους αναπτύξαμε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με την εθελοντική τους δράση και το κομμάτι της δασοπυρόσβεσης.
Ο συγκεκριμένος σταθμός ξεκίνησε τη δράση του το 2013 από μία ομάδα εθελοντών λαμβάνοντας και επίσημα πιστοποίηση τον επόμενο χρόνο. Πλέον αριθμοί 85 μέλη συνολικά από τα οποία 29 είναι πλήρως πιστοποιημένα και τα υπόλοιπα βοηθητικά. Κίνητρο της δραστηριοποίησης τους αυτή όπως μας είπαν είναι η αγάπη που νιώθουν για τον τόπο τους και το πράσινο κάτι που θέλουν να μεταδώσουν και στις επόμενες γενιές. Η ηθική λοιπόν και η αγάπη τους κινητοποιεί και τους ωθεί να αφιερώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους σε κάτι τόσο σημαντικό. Ένας από τους εθελοντές ο Δημήτρης, μας είπε χαρακτηριστικά πως ο εθελοντισμός του κόλλησε σαν μικρόβιο όταν βλέποντας μια φωτιά κοντά στο σπίτι του και τις προσπάθειες των πυροσβεστών να την αντιμετωπίσουν, θέλησε και ο ίδιος να μπορεί να συνδράμει σε αυτό.
Πως όμως μπορούν και συνδυάζουν τον προσωπικό τους χρόνο και την εργασία τους/σπουδές τους με τον εθελοντισμό;
Όπως μας ανέφεραν, οι εργοδότες κυρίως της περιοχής του Μαραθώνα, δείχνουν κατανόηση και ευελιξία όσο μπορούν προς τους εθελοντές που έχουν βάρδια στο σταθμό ή που χρειάζεται να επιχειρήσουν εκτάκτως σε κάποια πυρκαγιά. Δεν γίνεται όμως το ίδιο από εργοδότες που απασχολούν τους εθελοντές σε άλλες περιοχές, εκτός του δήμου όπου σπάνια θα δείξουν στοιχειώδη ευαισθητοποίηση. Έτσι κάθε εθελοντής βοηθάει και είναι παρόν όσο μπορεί και επιθυμεί με βάση και τις υπόλοιπες του υποχρεώσεις, όμως το αίσθημα ευθύνης αποδεικνύεται να είναι μεγάλο καθώς σε κάθε συμβάν καταφθάνουν στο σταθμό τουλάχιστον 30 με 40 άτομα. Μας επισημάνθηκε πώς όσο περισσότερα άτομα μπορούν και θέλουν να δραστηριοποιηθούν τόσο αποτελεσματικότερα θα λειτουργεί ο σταθμός.
Στο ερώτημα εάν τους λείπει η παραλία και η καλοκαιρινή ξεκούραση όταν είναι σε επιφυλακή στον σταθμό απαντούν αρνητικά - όπως επισημαίνουν προτιμούν να βρίσκονται στο σταθμό και στο βουνό.Η δράση των εθελοντών του ΣΕΔΜ
Προκειμένου να επιχειρήσουν σε μια δασική πυρκαγιά έχουν λάβει την αναγκαία εκπαίδευση και πιστοποίηση από την πυροσβεστική υπηρεσία και την πολιτική προστασία τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Μπορούν με τον τρόπο αυτό να ριχτούν στη μάχη για την αντιμετώπιση μιας φωτιάς σε δασική έκταση ενώ σε περίπτωση μια αστικής πυρκαγιάς συνδράμουν βοηθητικά στη δράση της πυροσβεστικής υπηρεσίας καθώς σε τέτοια περιστατικά επικρατούν διαφορετικές συνθήκες. Επιχειρούν επίσης σε περιπτώσεις έντονων καιρικών φαινομένων όπως πλημμύρες και χιονοπτώσεις αποτελώντας νευραλγικό πυλώνα της πολιτικής προστασία του Δήμου Μαραθώνα.
Πέρα από το κομμάτι της δασοπυρόσβεσης που είναι και το σημαντικότερο το σωματείο των εθελοντών δασοπυροσβεστών Μαραθώνα προκειμένου να λειτουργεί αποτελεσματικά έχει και μια σειρά από διαδικαστικές και οργανωτικές υποχρεώσεις που είναι εξίσου κρίσιμες. Συγκεκριμένα το διοικητικό του Συμβούλιου εκλέγεται μέσω των μελών του κάθε δύο χρόνια και τα μέλη του αναλαμβάνουν μια σειρά από αρμοδιότητες για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του. Συγκεκριμένα ορισμένες από τις σημαντικές θέσεις του σταθμού είναι ο ταμίας, υπεύθυνος για της χορηγίες, ο υπεύθυνος επικοινωνίας με τον Δήμο και άλλους φορείς, ο υπεύθυνος αποθήκης κ.α. με καθέναν από αυτούς να συντονίζει μικρές ομάδες μελών για την αντιμετώπιση των αναγκών. «Μπορεί να έχουμε ένα διοικητικό συμβούλιο αλλά όλοι στο σταθμό είμαστε μια οικογένεια όταν προκύπτει ένα ζήτημα πέφτουμε όλοι από πάνω να το αντιμετωπίσουμε» μας λέει ο διοικητής του σταθμού . Μάλιστα οι δουλειές δε σταματούν τον υπόλοιπο χρόνο καθώς πέρα από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που μπορεί να κληθεί ο σταθμός να αντιμετωπίσει τον χειμώνα διενεργούνται εργασίες συντήρησης του εξοπλισμού των οχημάτων και του σταθμού και διαρκείς επανεκπαιδεύσεις.
«Ο σταθμός είναι όλο το χρόνο ένας ζωντανός οργανισμός!»
Σχετικά με τις χορηγίες και τη γενικότερα τη στήριξη που λαμβάνει ο σταθμός οι εθελοντές επισημαίνουν πως υπάρχει σημαντική ανταπόκριση. Από το πιο απλό που είναι κάποιος να φέρει στο σταθμό μια εξάδα νερά μέχρι τη χορήγηση ενός οχήματος και πιο κοστοβόρων πραγμάτων κάθε βοήθεια είναι πολύτιμη και ξεχωριστή. Ιδίως μετά τη φωτιά στο Μάτι έχει υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση με τον σταθμό να διαθέτει πλέον από χορηγίες και δύο μεγάλα πυροσβεστικά οχήματα. Όπως οι ίδιοι λένε και ο Δήμος Μαραθώνα στηρίζει σημαντικά τον σταθμό σε ότι ανάγκη προκύπτει.
Το περιστατικό φυσικά που τους σημάδευσε όλους και όλες στο σταθμό ήταν η φωτιά στο Μάτι, «έβγαλα τις μπότες μου μετά από 4 μέρες» μας λέει ο διοικητής. Ο Δημήτρης εθελοντής δασοπυροσβέστης και γιος του διοικητή εγκλωβίστηκε με μερικούς ακόμα εθελοντές μέσα στις φλόγες χωρίς καμία επικοινωνία με τους υπόλοιπους.
«Ο οδηγός του οχήματος είχε πάθει σοκ. Μας είχαν περικυκλώσει οι φλόγες και προσπαθούσαμε με τα χέρια μας να σβήνουμε τις καύτρες νομίζαμε πως δεν έχουμε νερό από την ταραχή, δεν είχαμε επικοινωνία για μία ώρα, ήμασταν τυχεροί γιατί πέρασε η φωτιά. Όταν βγήκαμε έξω μας περίμεναν με μαύρες σακούλες νομίζοντας πως το χειρότερο είχε συμβεί, εμείς ήμασταν πραγματικά τυχεροί πολλοί άλλοι όμως δυστυχώς όχι»
«Αυτό μας πείσμωσε ακόμα περισσότερο να συνεχίσουμε και να προσπαθήσουμε το καλύτερο για το μέλλον μετά από μία τέτοια τραγωδία δεν μας τρόμαξε» μας λένε για εκείνη τη μέρα.
Οι συνθήκες αλλάζουν όπως μας αναφέρουν καθώς ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς εκτείνεται πλέον και εξαιτίας των εκτεταμένων ξηρασιών πέρα από τα όρια της αντιπυρικής περιόδου που διαρκεί από 1 Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου με περιστατικά να εκδηλώνονται ήδη από τον Απρίλιο. Οι νέες αυτές συνθήκες έχουν οδηγήσει και σε νομοθετικές μεταβολές γύρω από το καθεστώς των εθελοντών δασοπυροσβεστών καθώς πλέον αυτοί υπολογίζονται από το Υπουργείο όχι ως βοηθητικοί παράγοντες στο πυροσβεστικό σώμα αλλά ως έτοιμοι να δράσουν στην πρώτη γραμμή. Κάθε σταθμός αναλαμβάνει μάλιστα υπό την επίβλεψη του τομείς του δάσους. Επίσης εάν υπάρχει ζημιά ή απουσία διαθεσιμότητας σε κάποιο όχημα του πυροσβεστικού σώματος καλύπτουν οι εθελοντές το κενό.
Συγκεκριμένα ο σταθμός δίνει διαθεσιμότητα των οχημάτων και των εθελοντών του στο κέντρο επιχειρήσεων και στην πυροσβεστική. Μάλιστα σε περίπτωση κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς οφείλουν να έχουν διαθεσιμότητα 4 οχήματα όλο το 24ωρο. Μια αδυναμία και έλλειψη της πολιτείας έρχεται να καλυφθεί από εθελοντές οι οποίοι έχουν ένα λειτούργημα που ασκείται αφιλοκερδώς.
Σε αρκετές χώρες της Ευρώπης η πολιτική προστασία βασίζεται σε εθελοντές ωστόσο εκεί ο νόμος και η κουλτούρα των πολιτών γύρω από το ζήτημα επιτρέπει την άμεση κινητοποίηση των εθελοντών χωρίς αντιδράσεις από τους εργοδότες καθώς για να υπάρχουν απαιτήσεις πρέπει να υπάρχουν και ανταποδοτικές διευκολύνσεις. Εμπόδιο αποτελεί εξίσου και η μη επαρκής λειτουργία του δασαρχείου το οποίο δεν συντηρεί επαρκώς δασικούς δρόμους και αντιπυρικές ζώνες ως οφείλει αυξάνοντας την επικινδυνότητα.
Όπως αναφέρουν η «πληρωμή» τους είναι το ευχαριστώ των συνανθρώπων τους, καθώς με την επέμβασή τους έχουν σώσει τις ζωές και τις περιουσίες πολλών συμπολιτών τους. Η μεγαλύτερη ανταμοιβή, είναι η ικανοποίηση που νιώθουν όταν έχει λήξει το συμβάν και έχουν συνδράμει στην ασφάλεια των πολιτών. Όταν όμως η φωτιά ξεφεύγει η απογοήτευση είναι μεγάλη χωρίς καν να έχουν την παραμικρή ευθύνη για αυτό. «Ξεκινάς κάτι εθελοντικά στον ελεύθερο χρόνο σου και καταλήγεις να νιώθεις το ηθικό βάρος και την ευθύνη για αυτό και την επόμενη μέρα πρέπει να σηκωθείς και να πας στη δουλεία σου»
Αυτό που θέλουν οι εθελοντές πυροσβέστες είναι να ωθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο στον εθελοντισμό «Θα θέλαμε και άλλα παιδιά στο σταθμό - οι δουλειές είναι πολλές δεν είναι απαραίτητο να ενεργείς στο πεδίο εάν δεν θες - κάθε βοήθεια είναι πολύτιμη» καθώς η προστασία της ανθρώπινης ζωής και του πρασίνου δεν είναι απλά εθελοντισμός είναι στάση ζωής.
Στην ερώτηση λοιπόν που θέτει και το μότο του σταθμού «εθελοντής ή θεατής;» ας επιλέξουμε το πρώτο πριν είναι αργά για άλλη μία φορά!
Αντρέας Χριστόπουλος
Σ.Ε.Δ.Μ
Ορεστιάδος & Περιπάτου, Νέα Μάκρη (Αγία Μαρίνα)
22940 67602
6945585937
instagram @sedm2013
Ευχαριστούμε την εθελόντρια Σάντρα Μεταξάς για τη φωτογραφική κάλυψη του άρθρου
Commentaires