Όταν οι Αθηναίοι πληροφορήθηκαν την απόβαση των Περσών στον Μαραθώνα, έστειλαν τον ημεροδρόμο Φειδιππίδη να ζητήσει βοήθεια από τους Σπαρτιάτες. Ο Φειδιππίδης διένυσε την απόσταση Αθήνας-Σπάρτης (220 χιλιόμετρα) σε δύο ημέρες! Μόλις έλαβε την απάντηση της Σπάρτης, πήρε αμέσως τον δρόμο της επιστροφής. Στη συνέχεια μετέβη στον Μαραθώνα, όπου έλαβε μέρος στη σύγκρουση. Όταν αυτή τελείωσε έτρεξε με τον οπλισμό του και όντας τραυματίας, να αναγγείλει το χαρμόσυνο νέο στους, γεμάτους αγωνία, συμπολίτες του. Φθάνοντας εκεί, το μόνο που κατάφερε να ψελλίσει, προτού πέσει νεκρός από την εξάντληση, ήταν η λέξη «νενικήκαμεν»! Η ιστορία αυτή του Φειδιππίδη είναι τόσο διαδεδομένη, ώστε δεν επιδέχεται αμφισβητήσεις, παρόλο που είναι εύκολο να διατυπωθούν.
Ο Αθηναίος αγγελιαφόρος διήνυσε 440 χιλιόμετρα (προφανώς υπό συνθήκες ζέστης, αφού ήταν καλοκαίρι) μέσα σε τέσσερις ημέρες και πιθανότατα, μέχρι να λάβει απάντηση από τους Σπαρτιάτες είχε στη διάθεσή του για να αναπαυτεί μια ημέρα (ή και λιγότερο). Αμέσως μετά την άφιξή του στην Αθήνα, μετέβη στον Μαραθώνα, διήνυσε δηλαδή άλλα 42 ή 34 χιλιόμετρα αναλόγως με τη διαδρομή που θα επέλεγε. Την επόμενη ή μεθεπόμενη ημέρα πολέμησε μαζί με τους συμπολίτες του για δύο ή τρεις ώρες φορώντας πανοπλία βάρους 32 κιλών. Μόλις τελείωσε η μάχη, αν και τραυματισμένος, έτρεξε να ειδοποιήσει τους συμπολίτες του. Κάλυψε δηλαδή ακόμα 42 χιλιόμετρα, πιθανώς αιμορραγώντας και χωρίς να έχει απορρίψει την πανοπλία του.
Οι «επιδόσεις» του Φειδιππίδη αγγίζουν τα όρια του εξωπραγματικού! Σήμερα θεωρείται αδύνατο για έναν πρωταθλητή να φθάσει σε τέτοια επίπεδα αντοχών.
Παρόλα αυτά, ακόμα και για τους σαφώς πιο σκληραγωγημένους και αθλητικούς πρόγονούς μας δυσκολευόμαστε να αποδεχθούμε τέτοιες επιδόσεις. Άλλωστε, για ποιο λόγο να επιλέχθηκε και για αυτή την αποστολή πάλι ο Φειδιππίδης, ο οποίος ήταν τραυματισμένος και καταβεβλημένος και όχι ένας πιο ξεκούραστος δρομέας; Η αναγγελία της νίκης των Αθηναίων στον Μαραθώνα και ο θάνατος του αγγελιοφόρου προκαλεί ακόμη και σήμερα ερωτηματικά μεταξύ των μελετητών.
Αν θεωρήσουμε τον Ηρόδοτο ως τη βασική μας πηγή για τη μάχη, τότε θα διαπιστώσουμε ότι αναφέρεται μεν στην αποστολή του Φειδιππίδη στη Σπάρτη, αλλά δεν κάνει καμία απολύτως μνεία για το περιστατικό της αναγγελίας της νίκης στην Αθήνα μετά το τέλος της μάχης.
Ο Πλούταρχος, αντλώντας πληροφορίες από το χαμένο σήμερα έργο του Ηρακλείδη, κάνει λόγο για το συγκεκριμένο περιστατικό, μολονότι οι πληροφορίες του χαρακτηρίζονται από σχετική ασάφεια.
Ο Λουκιανός παραδίδει πως «πρώτος ο Φιλιππίδης, που έτρεξε από τον Μαραθώνα για να αναγγείλει τη νίκη, είπε στους άρχοντες που συνεδρίαζαν ανήσυχοι για την έκβαση της μάχης, χαίρετε, νικώμεν, και λέγοντας το νέο πέθανε, αφήνοντας την τελευταία του πνοή με το χαίρετε».
Αυτό που καταρχάς μπορούμε να υποθέσουμε είναι πως το συγκεκριμένο συμβάν είναι ένας θρύλος ο οποίος «προστέθηκε» μεταγενέστερα στη μάχη, ώστε να της προσδώσει μια επιπλέον ηρωική διάσταση. Ωστόσο, δεν είναι δυνατό να μην έγινε αναγγελία της νίκης στην Αθήνα. Σύμφωνα με μαρτυρία του Φιλοστράτου, τις ειδήσεις και τα αποτελέσματα πολεμικών αναμετρήσεων ανελάμβαναν να μεταφέρουν ειδικά εκπαιδευμένοι δρομείς μεγάλων αποστάσεων. Υπάρχουν δεκάδες άλλα παραδείγματα που οδηγούν στο συμπέρασμα πως η αναγγελία της νίκης ήταν κάτι το σύνηθες στην αρχαιότητα. Είναι πολύ πιθανόν, λοιπόν, ο Ηρόδοτος να το θεώρησε ανάξιο λόγου, εφόσον μάλιστα η απόσταση των 42 χιλιομέτρων που χωρίζει τον Μαραθώνα από την Αθήνα είναι αμελητέα, ιδιαίτερα αν συγκριθεί με τα 440 χιλιόμετρα που διήνυσε ο Φειδιππίδης!
Νίκος Γιαννόπουλος - Ιστορικός
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr
Comments