Πασχαλινά Αυγά: η ιστορία τους και φυσικοί τρόποι βαφής
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα είναι το βάψιμο των κόκκινων αυγών τη Μεγάλη Πέμπτη ή το Μεγάλο Σάββατο. Απαραίτητο είναι άλλωστε το τσούγκρισμα τους στο λαμπριάτικο τραπέζι. Από το απλό κόκκινο χριστιανικό αυγό ίσαμε το έργο τέχνης, όπως τα περίφημα αδαμαντοποίκιλτα αυγά του Φαμπερζέ, το πασχαλινό αυτό απαραίτητο «στολίδι» του ελληνικού τραπεζιού μας είναι, πλέον, παγκόσμιας εμβέλειας.
Πρόκειται για ένα έθιμο με βαθιές ενδιαφέρουσες ρίζες στην ιστορία, τότε που η χρήση χημικών ήταν κάτι άγνωστο για τη βαφή και αυτή γινόταν με απλά φυσικά υλικά που βρίσκονται σχεδόν πάντα στην κουζίνα κάθε σπιτικού.
Η προχριστιανική ιστορία του πασχαλινού αυγού
Το έθιμο της ανταλλαγής και προσφοράς των βαμμένων ή και ζωγραφισμένων αυγών, έχει τις ρίζες του πολύ πριν τη χριστιανική εποχή. Στα προχριστιανικά χρόνια το αυγό το χρησιμοποιούσαν στις ιεροτελεστίες της άνοιξης, καθότι αποτελούσε σύμβολο ζωής και αναγέννησης. Το αυγό λοιπόν, βρίσκει έτσι τη θέση που του αρμόζει στους Αιγυπτίους και τους Πέρσες, που το έβαφαν και το διακοσμούσαν για να το προσφέρουν ως αντικείμενο που συμβόλιζε την ανανέωση της ζωής.
Οι αρχαίοι Γαλάτες ιερείς, οι Δρυίδες, έβαφαν τα αυγά κόκκινα προς τιμήν του Ήλιου ενώ οι Αγγλοσάξονες παγανιστές τα χρωμάτιζαν για να τα προσφέρουν στη θεά Εόστρε, που εικάζεται πως έδωσε το όνομά της στο Πάσχα (Easter στα αγγλικά) και την οποία τιμούσαν κατά την εαρινή ισημερία. Αυγά τοποθετούνταν, επίσης, σε τάφους, κατά την παγανιστική αρχαιότητα, ως σύμβολα ελπίδας για την αναγέννηση των νεκρών.
Το χριστιανικό αυγό
Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, τα κόκκινα αυγά συμβολίζουν το Αίμα του Χριστού. Οι εκδοχές για την παρουσίαση του εθίμου αυτού σύμφωνα με το χριστιανισμό είναι πολλές και διαφορετικές.
Σύμφωνα με μία εκδοχή η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να μην τον βασανίσουν. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, τότε αυτά βάφτηκαν κόκκινα. Μια άλλη ιστορία συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα».
Στη Δυτική Ευρώπη, νωρίς το πρωί της Κυριακής του Πάσχα αρχίζει σε κήπους κυρίως αλλά και σε κατοικίες το ψάξιμο των αυγών. Τα αυγά αυτά θρυλείται πως τα σκορπίζουν εδώ κι εκεί οι χαρμόσυνες καμπάνες που επιστρέφουν από τη Ρώμη. Η παράδοση αυτή έχει τις ρίζες της στον 7ο αιώνα και θέλει τις καμπάνες να σωπαίνουν από τη Μεγάλη Πέμπτη που σταυρώνεται ο Χριστός μέχρι την Ανάστασή Του.
Φυσικοί τρόποι βαφής
Εδώ και αρκετά χρόνια, σε μια στροφή προς ένα πιο φυσικό και υγιεινό τρόπο ζωής, έχουν αναβιώσει πολλές παλιές και ιδιαίτερα εφευρετικές πρακτικές για το βάψιμο των πασχαλινών αυγών. Οι πρακτικές αυτές είναι επιλογές πιο φυτικές, χωρίς τη χρήση χρωστικών και τεχνητών χρωμάτων. Μέχρι τον 19ο αιώνα τα αυγά του Πάσχα έχαιραν απλής διακόσμησης και βάφονταν κόκκινα με φυσικές χρωστικές ουσίες, όπως κρεμμύδια, κοκκινογούλια κ.λπ.
Ζωηρά χρωματισμένα τρόφιμα και μπαχαρικά, όπως τα κρεμμύδια, τα παντζάρια, τα μούρα και η πάπρικα μπορούν να χρησιμεύσουν ως φανταστικές εναλλακτικές λύσεις φυσικής χρωστικής ουσίας. Σημαντικό είναι για να βαφτούν τα αυγά καλύτερα, να προτιμήσετε λευκά αυγά. Τα αυγά που είναι βαμμένα με φυσικό χρώμα έχουν ένα πιο ματ φινίρισμα από ότι τεχνητά βαμμένα αυγά.
Βαφή αυγών με κρεμμυδόφυλλα
Η πιο γνωστή από όλες τις ενναλακτικές μεθόδους βαψίματος των πασχαλινών αυγών είναι το βάψιμο με κρεμμυδόφυλλα. Τα εξωτερικά φύλλα από το κρεμμύδι μας δίνουν ένα καστανό σκούρο χρώμα. Η διαδικασία είναι απλή, αν και χρειάζεται υπομονή γιατί διαρκεί πολύ!
Συστατικά:
20 αβγά
10 κρεμμύδια, τις φλούδες τους
70 γρ. ξίδι
ελαιόλαδο, για το γυάλισμα
Εκτέλεση:
Παίρνουμε τις φλούδες των κρεμμυδιών και τις βάζουμε μαζί με κρύο νερό και το ξίδι μέσα σε μια πλατιά κατσαρόλα.
Φέρνουμε σε βρασμό και βράζουμε για 20 λεπτά.
Αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει.
Βάζουμε τα αβγά μέσα στην κατσαρόλα, σε μονή στρώση, με μια τρυπητή κουτάλα, προσεκτικά, για να μη σπάσουν. Φέρνουμε ξανά σε βρασμό και βράζουμε για άλλα 20 λεπτά.
Βγάζουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και αφήνουμε να κρυώσουν. Όταν κρυώσει το νερό, βάζουμε την κατσαρόλα όλη νύχτα στο ψυγείο.
Την επόμενη μέρα τα αφαιρούμε τα αβγά, τα στραγγίζουμε σε απορροφητικό χαρτί, τα γυαλίζουμε με λίγο ελαιόλαδο και τα στολίζουμε σε ένα καλάθι!
Η ίδια διαδικασία μπορεί να πραγματοποιηθεί και με άλλες φυτικές χρωστικές για διαφορετικό χρώμα αυγών, όπως:
Για κόκκινα- ροζ αυγά, βράζουμε τα παντζάρια και χρησιμοποιούμε 8-9 φλιτζάνια από το ζωμό τους (για 20 αυγά).
Για μωβ-μπλε αβγά, βράζουμε 1 κεφάλι κόκκινο λάχανο σε 8-9 φλιτζάνια νερό, και χρησιμοποιούμε και πάλι το ζωμό του.
Για καφέ αυγά, μουλιάζουμε τα αυγά σε δυνατό μαύρο καφέ.
Για πράσινα αυγά, βράζουμε 8 φλιτζάνια σπανάκι σε 8 φλιτζάνια νερό για 20 λεπτά.
Για μπλε-γκρι αυγά, βράζουμε 2 φλιτζάνι βατόμουρα σε 8 φλιτζάνια νερό για 10 λεπτά.
Για κίτρινα αυγά, βράζουμε 6 κουταλιές της σούπας κουρκουμά σκόνη σε 8 φλιτζάνια νερό μέχρι να διαλυθεί.
Για πορτοκαλί αυγά, βράζουμε 4 κουταλιές της σούπας πάπρικα σε 8 φλιτζάνια νερό μέχρι να διαλυθεί.
Καλό Πάσχα!
Κατερίνα Ζυγουράκη
Πηγές: iefimerida.gr / proionta-tis-fisis.com / anexarttitosblog.gr / talcmag.gr /
Συνταγή: akispetretzikis.com
Comments