Καλοκαιρινές διακοπές! Bουτιές και διασκέδαση με ασφάλεια. | Τι σωσίβιο να επιλέξω για το παιδί;

Ο Αύγουστος, παραδοσιακά αποτελεί το μήνα των διακοπών για την συντριπτική πλειοψηφία του λαού καθώς έχει συνδυαστεί άρδην με το αποκορύφωμα του καλοκαιριού και τις καλοκαιρινές άδειες. Πλήθος από κόσμο, οικογένειες, μεγάλοι και μικροί ξεχύνονται σε πισίνες, παραλίες και νησιά προκειμένου να δροσιστούν και να διασκεδάσουν στο νερό. Πέραν όμως της διασκέδασης, της ξεκούρασης και των ευχάριστων στιγμών που μπορούμε να απολαύσουμε, χαλαρώνοντας σε μία ακρογιαλιά, η ασφάλεια θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα μας, ιδίως όταν στην όμορφη παρέα μας υπάρχουν ηλικιωμένοι και μικρά παιδιά. Στο παρακάτω άρθρο θα αναφερθούν σημαντικές συστάσεις ασφαλείας και θα αναλυθούν σύντομα τα οφέλη και οι κίνδυνοι από τα διάφορα βοηθήματα κολύμβησης.

Αρχικά είναι κρίσιμο να αναφερθεί πως τα νήπια και τα μικρά παιδιά, παγκοσμίως, αποτελούν την υψηλότερη ομάδα κινδύνου για ατυχήματα με πνιγμούς. Στην Ελλάδα, συμφώνα με την Εθνική στατιστική υπηρεσία, περίπου 20 παιδιά πνίγονται ετησίως (θάνατος ως αποτέλεσμα της ασφυξίας έως 24 ώρες από τη βύθιση στο νερό) τα τελευταία χρόνια. Ο πνιγμός και ο παρ΄ ολίγον πνιγμός (>24 ώρες) αποτελεί την σημαντικότερη αιτία θανάτου και νευρολογικών βλαβών στην παιδική ηλικία. Η πλειοψηφία των ερευνών σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο (Αυστραλία, Αμερική και Ευρώπη) συμφωνούν πως τα παιδιά έως τεσσάρων ετών (και ειδικότερα τα αγόρια) βάλλονται τα μεγαλύτερα ποσοστά ατυχημάτων στο νερό.

Τι πρέπει να προσέχω όταν πάω για μπάνιο;

Λαμβάνοντας υπόψιν τη σοβαρότητα των παραπάνω στοιχείων, είναι απαραίτητο να υιοθετηθούν βασικές στρατηγικές πρόληψης και ασφάλειας από όλους μας και κυρίως από τους γονείς- κηδεμόνες των παιδιών:

• Φαγητό: ποτέ δεν πάμε για μπάνιο με γεμάτο στομάχι. Συνίσταται να τρώμε 2-4 ώρες πριν από τη κολύμβηση ώστε να υπάρχει χρόνος για την πέψη (3-4 ώρες μετά από κανονικό γεύμα, 2 ώρες μετά από ένα μικρό σνακ).

• Έλεγχος χώρου και καταλληλόλητας: είναι σημαντική υποχρέωση του γονέα να έχει ελέγξει την παραλία/ κολυμβητική δεξαμενή πριν επιτρέψει την είσοδο των παιδιών στο νερό. Στην παραλία είναι σημαντικό να ελεγχθεί η προσβασιμότητα- μορφολογία βυθού και τυχόν προειδοποιήσεις από ντόπιους λουόμενους ή πινακίδες (επικίνδυνα ψάρια-θαλάσσια ρεύματα κτλ.). Στις πισίνες, ειδικά των ξενοδοχείων, πρέπει να προσέξουμε για επικίνδυνα και τυφλά σημεία καθώς και τις όποιες ιδιαιτερότητες της κολυμβητικής δεξαμενής. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να σεβόμαστε και συμμορφωνόμαστε στις οδηγίες του υπεύθυνου ασφαλείας (ναυαγοσώστη).

• Επιτήρηση, οδηγίες-όρια: (αφορά τα μεγαλύτερα παιδιά) πάντα προειδοποιούμε και ελέγχουμε τα παιδιά, έτσι ώστε να μην τα χάνουμε ποτέ από την προσοχή μας, τα μαθαίνουμε να μην απομακρύνονται και τους απαγορεύουμε να φωνάζουν χωρίς πραγματικό λόγο και τα προτρέπουμε να ζητήσουν βοήθεια ενήλικα όταν συντρέχει κίνδυνος.

• Γνώσεις κολύμβησης: Η κολυμβητική και ναυαγοσωστική ικανότητα των παιδιών, ακόμα και στην προσχολική ηλικία, μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά μέσω από κατάλληλα προγράμματα εκπαίδευσης και εκμάθησης κολύμβησης, ωστόσο η συγκεκριμένη προστασία, αν και αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα, από μόνη της δεν είναι αρκετή.

Συμπληρώνοντας τα παραπάνω και εστιάζοντας περισσότερο στις μικρές ηλικίες, σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ακαδημία παιδιατρικής απαιτούνται:

• Συνοδεία: Οι γονείς δεν πρέπει να αφήνουν ποτέ τα παιδιά μόνα τους ή υπό την επίβλεψη ενός άλλου παιδιού όταν βρίσκονται κοντά σε θάλασσες, πισίνες, ποταμούς, λίμνες, μπανιέρες κτλ.

• Επίβλεψη αφής: Όταν βρίσκονται νήπια/μικρά παιδιά μέσα ή κοντά σε υδάτινο περιβάλλον, ένας τουλάχιστον εποπτεύων ενήλικας θα πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση μέσα στο μυχό ενός βραχίονα (τεντώνω το χέρι μου και πιάνω το παιδί). Η προσοχή του εποπτεύοντος θα πρέπει να είναι στραμμένη απόλυτα στο παιδί μακριά αποφεύγοντας άλλες δραστηριότητες (κινητό, περιοδικά, συνομιλίες , μικροδουλειές)

• Έμπιστη φύλαξη: Κάθε γονιός θα πρέπει να είναι σίγουρος για τους ανθρώπους που φροντίζουν τα παιδιά του και να γνωρίζει τις αναλογίες που διατηρούνται για την προσοχή του.

• Ετοιμότητα. Είναι κρίσιμο κάθε γονιός-φροντιστής παιδιού να γνωρίζει πρώτες βοήθειες, να παραμείνει ψύχραιμος και να ξέρει το πρωτόκολλο της διαδικασίας σε μία κατάσταση κινδύνου (ποιον ειδοποιώ, τι πρέπει να κάνω).

Βοηθήματα κολύμβησης για παιδιά

Συνεχίζοντας το άρθρο θα αναφέρουμε σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα βοηθήματα κολύμβησης για παιδιά.

• Φουσκωτά μπρατσάκια κ.α. Αρχικά τα σωσίβια γεμισμένα με αέρα (μπρατσάκια, κουλούρες) μπορεί να αποτελούν μία φθηνή και εύκολη λύση κυρίως για παιδιά δυο-τριών ετών και άνω, αλλά είναι για διάφορους λόγους κακή επιλογή. Πρώτα από όλα σε θέμα ασφάλειας οτιδήποτε είναι γεμισμένο με αέρα είναι λιγότερο ανθεκτικό και ουσιαστικά πιο επικίνδυνο από τα συμπαγές υλικά. Σε θέμα κολύμβησης, τα μπρατσάκια και οι περισσότερες κουλούρες κρατάνε κάθετο το σώμα (λάθος θέση για κολύμπι) και αρκετές φορές μεγάλο τμήμα του σώματος είναι έξω από το νερό. Αφενός τα παιδιά δεν μαθαίνουν θα φέρουν το σώμα τους σε οριζόντια θέση (βασικό προαπαιτούμενο για σωστό κολύμπι) αφετέρου η συγκεκριμένη θέση δεν βοηθάει τα παιδιά να βρέξουν το πρόσωπό τους και να εξοικειωθούν με το νερό. Ένα παιδί, ακόμα και σε μικρή ηλικία, είναι σημαντικό να μπορεί να βάλει το κεφάλι του μέσα στο νερό χωρίς να το πίνει. Δεν είναι δυνατόν να εξελιχθεί κολυμβητικά ένα παιδί εάν δε μάθει να φέρει το σώμα του σε οριζόντια θέση (πρηνή και ύπτια) να χτυπάει τεντωμένα πόδια και να μπορεί να βάλει το πρόσωπό του μες στο νερό. Τελικά, ένα παιδί που έχει μάθει να κολυμπάει με μπρατσάκια θα πανικοβάλλεται πιο εύκολα εάν δεν τα φοράει και θα δυσκολευτεί πολύ περισσότερο να μάθει κολύμπι απ’ ότι αν δεν φόραγε ποτέ.

• Τουβλάκια, μακαρόνι/σανίδα. Παρότι τα παιδιά δεν είναι γενικά εξελικτικά έτοιμα για επίσημα μαθήματα κολύμβησης μέχρι τα 3-4 έτη, ο συνδυασμός τουβλάκια (σωσίβιο μέσης που ρυθμίζεται στο κατάλληλο μήκος για καλύτερη εφαρμογή στο παιδί και δένει με κούμπωμα ή αγκράφα) με μακαρόνι (και αργότερα σανίδα η βαρελάκι) αποτελεί την βέλτιστη επιλογή για ένα παιδί να μάθει κολύμπι και να επιπλέει σωστά από πολύ μικρή ηλικία. Με αυτό τον τρόπο διατηρείται η σωστή στάση σώματος, τα παιδιά έχουν ελευθερία κινήσεων και γενικά βοηθούν τον εαυτό τους να επιπλεύσει σωστότερα. Υπάρχει πλήθος τρόπων ένα παιδί να μπορέσει να κολυμπήσει φορώντας τουβλάκια κρατώντας μακαρόνι προκειμένου να επιπλεύσει και να βελτιώσει την κολυμβητική του ικανότητα.

• Σωσίβιο-γιλέκο. Ένα παιδί δεν μπορεί να μάθει να κολυμπάει ούτε να έχει σωστή στάση σώματος φορώντας ένα τέτοιου είδους βοήθημα. Ωστόσο ένα σωσίβιο γιλέκο, εγκεκριμένο, καλής ποιότητας και στα μετρά του παιδιού είναι σίγουρα το αποτελεσματικότερο, ασφαλέστερο και πιο ξεκούραστο μέσο επίπλευσης από όλα τα παραπάνω.

• Χωρίς βοήθημα. Σε πολύ ρηχά νερά καθώς και στην αγκαλιά γονιών αξίζει τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με το νερό, έτσι ώστε να νιώθουν άνετα και ελεύθερα. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά μπορούν να φέρουν το σώμα τους οριζόντια (ξαπλώνω στην παραλία, με κρατάνε γονείς μου) και να νιώσουν μία σχετική αυτοπεποίθηση πάντα με προσοχή και χωρίς να υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους.

Κλείνοντας όποιο κολυμβητικό βοήθημα και να επιλέξουμε, είναι καλό να γίνεται σχολαστικός έλεγχος για τις φθορές και τη λειτουργικότητα του, να έχει έντονα ανοιχτά χρώματα (κόκκινο, κίτρινο) για να εντοπίζετε ευκολότερα και να εφαρμόζει σωστά στο παιδί. Σε κάθε περίπτωση τονίζεται ακόμη μια φορά ότι ποτέ και για κανένα λόγο δεν επαναπαυόμαστε και δεν αφήνουμε τα παιδιά χωρίς επίβλεψη, ακόμη και αν γνωρίζουν κολύμβηση / φοράνε σωσίβιο, καθώς κανένα σωσίβιο δεν είναι απόλυτα ασφαλές και δεν υποκαθιστά την προσοχή και την άμεση επέμβαση του γονέα.

Καλό Καλοκαίρι και καλές βουτιές.

Δαβερώνας Κωνσταντίνος

Ναυαγοσώστης (πισίνα και ακτή)

Καθηγητής φυσικής αγωγής με ειδικότητα κολύμβησης

Προπονητής κολύμβησης σε αναπτυξιακές ηλικίες και βρεφική κολύμβηση

Msc Sport Management